Permanent Volkerentribunaal: “Filippijnse presidente Arroyo en Bush zijn schuldig aan misdaden tegen de mensheid”

Het Permanent Volkerentribunaal kwam in Den Haag tot de slotsom dat de Filippijnse presidente Gloria Macapagal-Arroyo en medebeklaagde George W. Bush schuldig zijn aan de drie aanklachten die Filippijnse mensenrechtenorganisaties hadden ingediend. Professor François Houtart, die het tribunaal voorzat, had het over “misdaden tegen de mensheid” als hij het had over de massale golf van politieke moorden, verdwijningen, folteringen etc. die begaan worden in het kader van de zogenaamde “strijd tegen de terreur”.

Deze uitspraak kwam na drie dagen van getuigenissen en anderhalve dag beraadslaging door de jury. Tientallen getuigen kwamen aan bod. Sommige getuigenissen werden als videoboodschap afgespeeld waarna de juryleden de gelegenheid kregen om de getuigen in Manilla te interviewen dankzij een video link. Een aantal getuigen en experten kon ook persoonlijk komen getuigen in Den haag tijdens de hoorzittingen van 21 tot 23 maart.

De stroom van getuigenissen liet de aanwezigen en de jury niet onberoerd. De details die Ruel Marcial verstrekte over de folteringen die hij onderging in een legerkamp waren huiveringwekkend. De moeder van Shirley Cadapan dwong respect af door de moed waarmee ze de zoektocht naar haar verdwenen dochter blijft doorzetten. De aanwijzingen voor de verantwoordelijkheid van het Filippijnse leger in al deze zaken waren overdonderend.

Verschillende experten getuigden ook over de schendingen van de economische en sociale rechten van de Filippino's. “In de hele geschiedenis waren er nooit zoveel arme Filippino's dan onder de regering van Arroyo,” verklaarde Sonny Africa van het onderzoeksinstituut Ibon. “Zo'n 65 miljoen Filippino's, 80% van de bevolking, moet het rooien met minder dan 2 dollar per dag en in meer dan de helft van de huishoudens slaagt men er niet in om voldoende voedsel op de tafel te zetten,” voegde hij eraan toe.

Een derde aanklacht ging over de schendingen van de soevereiniteit van het Filippijnse volk. Professor Roland Simbulan en zijn collega Bobby Tuazon deden uit de doeken hoe het land, en vooral het leger, met handen en voeten gebonden is aan de Verenigde Staten. Daardoor werd duidelijk hoe de mensenrechtencrisis in de Filippijnen kadert in de zogenaamde “oorlog tegen de terreur” van de VS.

Het tribunaal riep de Filippijnse regering op om onmiddellijk een einde te stellen aan de mensenrechtenschendingen. Het oordeelde ook dat het lidmaatschap van het land in de Raad voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties onaanvaardbaar is omdat het de geloofwaardigheid ervan ondermijnt.

Na de uitspraak vertelden de juryleden hoezeer ze onder de indruk waren van de getuigenissen. Lilia Solano, een Colombiaanse mensenrechtenactiviste, was geschokt door de grote gelijkenissen met de situatie in haar eigen land. De Japanse schrijver Makoto Oda was er al bij toen het Permanent Volkerentribunaal in 1980 de dictatuur van Ferdinand Marcos veroordeelde. Hij hoopte dat er geen derde tribunaal meer zou volgen over de Filippijnen maar dat hij de volgende keer zou uitgenodigd worden voor het feest voor de bevrijding van het Filippijnse volk.

De talrijke toehoorders van de uitspraak op 25 maart reageerden opgetogen. De Filippijnse senatrice Jamby Madrigal hoopte dat door deze uitspraak de misvatting uit de wereld kon geholpen worden dat de Filippijnen een democratisch land zou zijn. Gianni Tognoni, de algemeen secretaris van het Permanent Volkerentribunaal, antwoordde dat de besluiten van het tribunaal zullen aangeboden worden aan de bevoegde internationale instanties. Het tribunaal heeft in de voorbije vijfentwintig jaar al meer dan dertig zittingen gehouden over verschillende vormen van mensenrechtenschendingen waardoor het een groot prestige heeft opgebouwd in de internationale gemeenschap.